Φίλοι καλωσορίσατε




Καλωσήρθατε στο blog
Ιστορία Κατεύθυνσης, μια σελίδα όπου επιχειρώ να καταχωρίζω οργανωμένα το υλικό που χρησιμοποιώ διδάσκοντας το μάθημα της Ιστορίας (Θεωρητικής κατεύθυνσης/ Προσανατολισμού) στην Τρίτη Τάξη του Λυκείου.

7. Από τη χρεοκοπία στο στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί(1893-1909)



Οι σημειώσεις του μαθήματος


3. Από τη χρεοκοπία στο στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί (1893-1909)
Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη, το όραμα για ένα σύγχρονο κράτος, το οποίο θα ήταν οικονομικά ανεπτυγμένο και ισχυρό στη διεθνή σκηνή, δεν πραγματοποιήθηκε.
εικόνα
Γελοιογραφία τον 1893, με θέμα την πτώχευση του κράτους. Διακωμωδείται η οικονομική πολιτική τον Τρικούπη (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
Παρά τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, το κράτος οδηγήθηκε σε πτώχευση. Αστοί και διανοούμενοι απογοητεύονταν όλο και περισσότερο από τη γενικότερη κατάσταση και την αναποτελεσματικότητα του κράτους, το οποίο χαρακτηριζόταν από μια βραδυκίνητη γραφειοκρατία. Δεν έβλεπαν την επιθυμητή οικονομική ανάπτυξη, ενώ διαπίστωναν ότι μεγάλωνε η απόσταση από τα ευρωπαϊκά κράτη. Ανάλογη δυσαρέσκεια επικρατούσε και σε μεγάλο μέρος των μικροκαλλιεργητών. Οι αξιωματικοί του στρατού ήταν επίσης δυσαρεστημένοι, καθώς εκτιμούσαν ότι λόγω οικονομικής αδυναμίας ο στρατός θα ήταν αναποτελεσματικός σε περίπτωση πολέμου. Όλα αυτά οδήγησαν σε κρίση της εμπιστοσύνης προς τα κόμματα συλλήβδην, οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι θεσμοί και τα κόμματα δεν ήταν ικανά να υλοποιήσουν τις επιθυμίες τους. Στο διάστημα από την πτώχευση του 1893 έως τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 τα δύο μεγάλα κόμματα προσπάθησαν να υλοποιήσουν το πολιτικό τους πρόγραμμα, χωρίς όμως επιτυχία, γεγονός που δημιούργησε την εντύπωση ενός γενικού αδιεξόδου. Ούτε το δηλιγιαννικό κόμμα μπόρεσε, ελλείψει χρημάτων, να τηρήσει την υπόσχεσή του για λιγότερους φόρους, ούτε το τρικουπικό να συνεχίσει το εκσυγχρονιστικό του πρόγραμμα.
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897, που τελείωσε με ολοκληρωτική ήττα της Ελλάδας, επέτεινε το πολιτικό αδιέξοδο. Η δυσπιστία προς τα κόμματα κορυφώθηκε και έδωσε στον Γεώργιο την ευκαιρία να επιβληθεί στο Κοινοβούλιο και να ασκεί προσωπική πολιτική. Όσες μεταρρυθμίσεις έγιναν μέχρι το 1909, κατά κύριο λόγο από κυβερνήσεις του τρικουπικού κόμματος υπό την ηγεσία του Γεωργίου Θεοτόκη, ήταν διοικητικού χαρακτήρα (π.χ. αποκέντρωση).
Το μοναδικό νέο πολιτικό στοιχείο έως το 1909 ήταν η εμφάνιση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ιαπώνων, πολιτικού μορφώματος υπό τον Δημήτριο Γούναρη, που ιδρύθηκε το 1906. Επίκεντρο της κριτικής του ήταν η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προσαρμοστεί στις εξελίξεις της κοινωνίας. Η ομάδα δεν μπόρεσε να επιβιώσει και διαλύθηκε το 1908. Εν τω μεταξύ οι συντεχνίες και οι εργατικές ενώσεις έκαναν διαδηλώσεις ζητώντας φορολογικές ελαφρύνσεις και περιορισμό της γραφειοκρατίας.
Το 1909 συντελείται μια τομή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας γενικότερα, και των πολιτικών κομμάτων ειδικότερα. Στις 15 Αυγούστου 1909 εκδηλώθηκε κίνημα στο Γουδί, το οποίο έγινε από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο, μια μυστική ένωση στρατιωτικών, με αιτήματα που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις20 στο στρατό, τη διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και τη δημοσιονομική πολιτική.

εικόνα
Ο Γεώργιος Θεοτόκης, διάδοχος τον Τρικούπη στην ηγεσία τον κόμματος, με τη συνετή πολιτική και τη μετριοπάθειά του οδήγησε τη χώρα σε οικονομική ανόρθωση, μετά την ήττα του 1897. (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
Εικόνα
Λαϊκή εικόνα της εποχής, στην οποία επευφημείται το κίνημα που έγινε στο Γουδί.
(Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)


εικόνα
Το συλλαλητήριο των επαγγελματικών σωματείων της πρωτεύουσας, στις 14-9-1909
(Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)
Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος δεν εγκαθίδρυσε δικτατορία, αλλά προώθησε τα αιτήματά του μέσω της Βουλής. Με αφορμή το κίνημα, έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου μεγάλη διαδήλωση των επαγγελματικών σωματείων της πρωτεύουσας. Οι διαδηλωτές υποστήριξαν το διάβημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου και υπέβαλαν ψήφισμα στο παλάτι με το οποίο ζητούσαν την επίλυση σειράς οικονομικών αιτημάτων21. Υπό την πίεση του Συνδέσμου η Βουλή ψήφισε, χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία και συζήτηση, μεγάλο αριθμό νόμων, που επέφεραν ριζικές αλλαγές. Το Φεβρουάριο του 1910 η Βουλή αποφάσισε την αναθεώρηση ορισμένων άρθρων του συντάγματος. Έτσι προκηρύχθηκαν εκλογές, από τις οποίες προήλθε αναθεωρητική βουλή. Στις 15 Μαρτίου 1910 ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος διαλύθηκε έχοντας επιτύχει τις επιδιώξεις του.

20. Προκήρυξη του Στρατιωτικού Συνδέσμου την ημέρα του κινήματος.
«Προς την A.M. τον Βασιλέα, την Κυβέρνησιν και τον Ελληνικόν Λαόν.
      Η πατρίς μας ευρίσκεται υπό δυσχερεστάτας περιστάσεις, το δε επίσημον κράτος υβρισθέν και ταπεινωθέν, αδυνατεί να κινηθή προς άμυναν των δικαίων του... Ο Σύνδεσμος των αξιωματικών του Εθνικού Στρατού της Ξηράς και του Ναυτικού... προβαίνει εις την υποβολήν ιεράς παρακλήσεως προς τον Βασιλέα... και προς την Κυβέρνησίν του, όπως ολοψύχως επιδοθώσιν εις την άμεσον και ταχείαν ανόρθωσιν των κακώς εν γένει εχόντων, ιδία δε των του Στρατού και του Ναυτικού... πρέπει, χάριν αυτού του συμφέροντος της Δυναστείας, όπως ο τε Διάδοχος και οι Βασιλόπαιδες, απόσχωσι της ενεργού και διοικητικής εν τω στρατώ και τω ναυτικώ υπηρεσίας, διατηρούντες τους ους κέκτηνται βαθμούς και προαγόμενοι, όταν προς τούτο ευδοκή ο Βασιλεύς... Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος υποβάλλει την παράκλησιν όπως εν τω μέλλοντι ο Βασιλεύς, όστις εν τω δικαιώματί του κατά το Σύνταγμα διορίζει τους υπουργούς, απαιτεί ίνα οι υπουργοί των Στρατιωτικών και των Ναυτικών προ- έρχωνται εξ ανωτέρων εν ενεργεία ή διαθεσιμότητι αξιωματικών του στρατού και του ναυτικού... Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ποθεί όπως η Θρησκεία μας υψωθή εις τον εμπρέποντα ιερόν προορισμόν της, όπως η Διοίκησις της Χώρας καταστή χρηστή και έντιμος, όπως η Δικαιοσύνη απονέμηται ταχέως μετ' αμεροληψίας και ισότητος προς άπαντας εν γένει τους πολίτας αδιακρίτως τάξεως, όπως η Εκπαίδευσις του Λαού καταστή λυσιτελής δια τον πρακτικόν βίον και τας στρατιωτικός ανάγκας της Χώρας, όπως η ζωή, η τιμή και η περιουσία των πολιτών εξασφαλισθώσιν, και τέλος όπως τα οικονομικά ανορθωθώσι...
Γιάνης Κορδάτος: Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Ε', σ. 114-117.
21. Ψήφισμα των επαγγελματικών σωματείων Αθηνών - Πειραιώς την ημέρα του συλλαλητηρίου.
«Ο Λαός των Αθηνών και του Πειραιώς εις πάνδημον συνελθών συλλαλητήριον, ίνα σκεφθή περί των Κοινών, ήτοι περί γενικής των κακώς εχόντων ανορθώσεως, πολιτικής τε και στρατιωτικής, ην από μακρού ήδη χρόνου επόθησε και εζήτησε και την οποίαν το κίνημα της 15 Αυγούστου ανέλαβε να πραγματοποιήση αποβλέπων εις το ότι τα έννομα συμφέροντα και δικαιώματά του ουσιωδώς εθυσιάσθησαν υπό το ευπρόσω- που κάλυμμα ελευθέρου πολιτεύματος, των αντιπροσώπων αυτού μεταβληθέντων εις ιδιοτελή ολιγαρχίαν, αντικαταστήσασαν τον Νόμον δια της θελήσεώς της, συνεταιρισθεί- σαν δε μετ' αφορολογήτου πλουτοκρατίας, ενώ αυτός στενάζει υπό το βάρος των αδικο- τάτων φόρων, ήτοι των επί της καταναλώσεως, χωρίς ν' απολαμβάνη ως αντάλλαγμα την ασφάλειαν της ζωής, τιμής και ιδιοκτησίας του... Αξιοί να ίδη την Κυβέρνησίν υπο- βάλλουσαν το ταχύτερον εις την Βουλήν και ταύτην ψηφίζουσαν άρτιον σύστημα νομοθεσίας, υπό το πνεύμα πολέμου κατά της συναλλαγής, ανορθώσεως όλων των κλάδων της διοικήσεως και προστασίας της παραγωγής, ιδία δε... Να ληφθή πρόνοια περί βελτιώσεως της τύχης του εργάτου, δουλεύο- ντος ήδη την χειρίστην των δουλειών προς το κεφάλαιον δι' έλλειψιν παντός προστατευτικού αυτού νόμου...»
Γιάνης Κορδάτος: Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Ε', σ. 132-134.



Ενδιαφέροντα video από τις εκπομπές το "πανόραμα του αιώνα" και "Ιστορικό Αρχείο"


της ΕΡΤ στις ακόλουθες διευθύνσεις :

http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=7654&tsz=0&act=mMainView&mst=00:05:01:00

http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=7626&tsz=0&act=mMainView&mst=00:13:11:00
a.jpg
0031.jpg


Νικόλαος Ζορμπάς

Από τους πρωτεργάτες του κινήματος

strasyn.jpg




akropolis-goudi.gif

Φύλλο της εφημερίδας Ακρόπολις

για το κίνημα στο Γουδί

thumb7726.jpg

Ο διάδοχος του Τρικούπη

Γεώργιος Θεοτόκης



contentsegment_9696200w310_h_r0_p0_s1_v1jpg.jpg

Το συλλαλητήριο των Επαγγελματικών σωματείων της πρωτεύουσας











ΠΗΓΕΣ



1.ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΓΟΥΔΙ

Λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες από τα ιστορικά παραθέματα να αναφερθείτε στην απήχηση που είχε το κίνημα στο Γουδί στις συνειδήσεις των Ελλήνων της εποχής.

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Η εφημερίδα Ακρόπολις στο κύριο άρθρο της της 30ης Αυγούστου υποστηρίζει το κίνημα του 1909, αλλά παράλληλα προειδοποιεί και τους αξιωματικούς:

Η εναντίον του νόμου στάσις απειλεί όθεν να επιφέρει φοβερόν πλήγμα εις τα αυτά συμφέροντα της χώρας. Περί τούτου οι στασιασταί αξιωματικοί φαίνονται ότι ουδόλως φροντίζουν. Τούτο όμως αι φιλικαί δυνάμεις έχουν καθήκον να τους το υπενθυμίζουν. (…) Ο στρατός και μετ’ αυτού ο λαός θα συνθλίψωσιν υπό την σιδηράν πτέρναν των, πάντα τα κακόβουλα ερπετά, των οποίων η δηλητηριώδης παρουσία διαφθείρει και απεργάζεται την αποτυχίαν των ελπιδοφόρων διά τον τόπων σχεδίων.

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Η εφημερίδα Νέον Άστυ την επομένη του συλλαλητηρίου της 14ης Σεπτεμβρίου αναγνωρίζει το στρατιωτικό κίνημα διότι:

Ουδείς δύναται να έχη πλέον ενδοιασμούς περί της νομιμότητος των μέσων, δι’ ων το ανορθωτικόν έργον επιδιώκεται. Εάν υπήρξαν οι δυσαρέστως ιδόντες την εξέλιξιν των τελευταίων γεγονότων, ένεκα της ιδέας, ότι ο στρατός υπερέβη τα όρια της δικαιοδοσίας του και ανεμίχθη εις υπόθεσιν, ξένην προς τας αυστηράς υποχρεώσεις της πειθαρχίας, σήμερον οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι δεν ευρισκόμεθα πλέον ενώπιον στρατιωτικού κινήματος, αλλά απέναντι πανδήμου εξεγέρσεως.

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Η εφημερίδα Πατρίς δηλώνει τις θέσεις της για τους σκοπούς του κινήματος του 1909 στο κύριο άρθρο της της 17ης Σεπτεμβρίου 1909:

Εάν θέλωμεν να ήμεθα ειλικρινείς, εάν θέλωμεν να ομολογήσωμεν την αλήθειαν, εάν θέλωμεν να ομιλήσωμεν άνευ προσωπικών βλέψεων ή κομματικών συμφερόντων, πρέπει να παραδεχθώμεν, ότι η εκδηλωθείσα αντίδρασις ήτο το εκχείλισμα του υπερπληρωθέντος ποτηρίου. Η έλλειψις εμπιστοσύνης προς την Βουλήν ήτο η εκδήλωσις της εξαντληθείσης υπομονής, ήτο συναίσθησις του ότι επιτέλους πρέπει η Ελλάς να αποκτήση στρατόν μετά το αίσχος του 1897 και μετά την εν ειρήνη ήτταν του 1909.

Πηγή :http://www.e-yliko.gr/htmls/istoria/gr_piges/fikeim2.aspx

Επιμέλεια συλλογής πηγών: Ιωάννα Ηλιοπούλου


2. Ομάδα των «Ιαπώνων»


Λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες από το σχολικό σας βιβλίο και αυτές που θα αντλήσετε από τα παρακάτω αποσπάσματα

α) να σκιαγραφήσετε τη φυσιογνωμία του πολιτικού μορφώματος των «Ιαπώνων»

β) να δείξετε τη συνεισφορά της ομάδας των «Ιαπώνων» στην πολιτική ζωή της χώρας

Πολιτική ομάδα του ελληνικού κοινοβουλίου, που έδρασε από το 1906 έως το 1908, με ριζοσπαστικές ιδέες για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, σε μια εποχή που ήταν ακόμη νωπή η ήττα του 1897, το «Μακεδονικό» βρισκόταν σε τέλμα και η πολιτική φαυλότητα κυριαρχούσε στο εσωτερικό

(…)

Η ονομασία της πιστώνεται στον δημοσιογράφο και εκδότη της «Ακροπόλεως» Βλάση Γαβριηλίδη, ο οποίος παρομοίωσε τη μαχητικότητα που επεδείκνυαν τα μέλη της στη Βουλή με την ορμητικότητα των ιαπώνων στρατιωτών κατά τον Ρωσοϊαπωνικό Πόλεμο (1904-1905). Έγραφε σχετικά ο σπουδαίος δημοσιογράφος στις 10 Φεβρουαρίου 1907: «Τι θα πη κρυφός και σκοτεινός πόλεμος δεν γνωρίζουν. Την παρασκηνιακήν διπλωματίαν δεν την παραδέχονται. Αδιάλλακτοι κοινοβουλευτικοί, δεν αναγνωρίζουν άλλο πεδίον δράσεως έξω από την αίθουσα του κοινοβουλίου.

(…)

Οι «Ιάπωνες» εμφανίσθηκαν ενωμένοι κοινοβουλευτικά στις 26 Μαρτίου 1906, ασκώντας δριμεία κριτική στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Θεοτόκη. Παρόλη την ανομοιογένεια της προέλευσής τους, αυτό που τους συνέδεε ήταν η ποιότητα και αγωνιστικότητα. Συμμετείχαν σε όλες τις συνεδριάσεις της Βουλής και έπαιρναν τον λόγο σε όλα τα σημαντικά θέματα. Η εξειδίκευση του Γούναρη και Πρωτοπαπαδάκη στα οικονομικά και του Δραγούμη στα θέματα του αλύτρωτου Ελληνισμού, τους καθιστούσαν επίφοβους αντιπάλους της κυβέρνησης, σε μια εποχή που οι συζητήσεις στη Βουλή δημοσιεύονταν αυτούσιες στις εφημερίδες και κρατούσαν αδιάπτωτο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.

(…)

Μια αποτίμηση της προσφοράς της «ομάδας των Ιαπώνων» έκανε έμμεσα στις 19 Μαΐου 1924 στη Βουλή ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, νεκρολογώντας τον Εμμανουήλ Ρέπουλη: «Δια των λαμπρών αυτών αγώνων από των δημοσιογραφικών το πρώτον στηλών και εκ παραλλήλου έπειτα από του βήματος τούτου ως εκπρόσωπος της ομάδας των Ιαπώνων, συνετέλεσεν με ακάθεκτον ορμήν κατά της πολιτικής διαφθοράς και του εθνικού μαρασμού, εις επανάστασιν, η οποία διήνοιξε νέας απόψεις, εδημιούργησεν νέας ηθικάς αξίας, έσπειρεν άφθονον τον σπόρον των ιδεών, έδωκεν εις πάσαν κατεύθυνσιν ισχυράν ώθησιν προς την πρόοδον και τον πολιτισμόν και ενέπνευσεν εις τον Ελληνικόν λαόν την θέλησιν προς μίαν νέαν ζωήν».

Πηγή: http://sansimera.gr/archive/articles/show.php?id=428&feature=Japanese_team


3.Στρατιωτικός σύνδεσμος

Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις με τα στοιχεία που θα αντλήσετε από τα ιστορικά παραθέματα να αναφερθείτε στο Στρατιωτικό σύνδεσμο και στο πως αντιμετώπισε την προσπάθειά του μερίδα του τύπου της εποχής.

Η εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ στο κύριο άρθρο της στις 12-8-1909 παίρνει θέση για τις δραστηριότητες του Στρατιωτικού Συνδέσμου

«Τους 600.000 οικογενειάρχας αυτούς ανέλαβον να τους κηδεμονεύσουν όχι οι κα­κοί ψυχροί αντιπρόσωποι των, αλλά διακόσιοι αξιωματικοί και πενήντα φοιτηταί. Οι οποίοι φαντάζονται εις εαυτούς όχι μόνον το δικαίωμα της κηδεμονίας, αλλά όλον το φως της διαγνώσεως και της θεραπείας. Δύναται να ονομασθή τοιαύτη κατάστασις, φυσιολογική; Δύναται να προχωρήση; Δύναται να βγη επί καλόν; Έχει μέσα της κόκκον σινάπεως φρονήσεως; Έχει μέσα της στοιχείον επιτυχίας; Ή είνε μεστή νέων συμφορών δια το Έθνος, αληθινών αυτών, όχι φανταστικών; (…) Ποίοι είσθε σεις που διευθύνετε την τύχην μας; Ποίοι είσθε σεις που κλονίζετε τα θεμέλια του δημοσίου δικαίου; Ποίοι είσθε σεις που καταλύετε το Σύνταγμα; Ποίοι είσθε που απειλείτε να διώξετε τον Βασιλέα και τον Διάδοχον και τους πρίγκιπας; Ποίοι είσθε: που σκέπτεσθε περί εμού, χωρίς να μ’ ερωτήσετε; Ποίοι είσθε που με θεωρείτε ανήλικον και άξιον να τεθώ υπό απαγόρευσιν; Συντεχνίαι, έμποροι, κτηματίαι, εργάται, επιστήμονες, γεωργοί, χωρικοί, αστοί, πλούσιοι, πένητες, τραπεζίται, δικηγόροι, ιερείς, διδάσκαλοι, δικασταί, όλοι περιμένουν να σωθούν από τους ανθυπολοχαγούς, τους φοιτητάς και τους στασιαστάς αρθρογράφους. Δηλαδή τί­θενται υπό αυταπαγόρευσιν».

Η εφημερίδα ΕΣΤΙΑ στο κύριο άρθρο της στις 10-8-1909 παίρνει θέση για τις δραστηριότητες του Στρατιωτικού Συνδέσμου

«Και ποίος ο φρονών διάφορα; Ποίος θα ετόλμα και να θέση καν υπό αμφισβήτησιν ότι έπρεπε να τους δοθούν εις τα χέρια τα γαλόνια όλων αυτών των εκατοντάδων αξιωματικών που τολμούν να αντιποιούνται τα χρέη και τα καθήκοντα της πο­λιτείας; Με μίαν διαφοράν: εάν υπήρχε πολιτεία. Αλλ’ εάν υπήρχε πολιτεία, θα υπήρχε και στρατός, θα υπήρχε και διοίκησις. Εν τοιαύτη δε περιπτώσει, οι πολίται της ούτω ευημερούσης πολιτείας θα ησχολούντο έκαστος εις τα έργα του και οι άνδρες του στρατού εις τα ιδικά των έργα. Ναι, εάν υπήρχε πολιτεία, εάν τουλάχι­στον διεκρίνετο που του ορίζοντος και η ελαχίστη ελπίς δημιουργίας τοιαύτης δια της φυσιολογικής εξελίξεως, η εφημερίς αύτη θα ήτο και πάλιν υπέρ της αποκατα­στάσεως της κεφαλής άνω και των ποδών κάτω -των αναμφισβητήτως ανατετραμμένων σήμερον- αδιαφορούσα καθ’ ολοκληρίαν περί των συνεπειών, όπως ηδια-φόρησε πλειστάκις μέχρι τούδε οσάκις εδέησε ν’ αντιταχθή κατά της κακώς νοού­μενης κοινής γνώμης. Σήμερον όμως τα πράγματα παρίστανται διάφορα. Πολιτειολογούν αι συντεχνίαι και υπεισέρχεται αντιπειθαρχικότατα ο στρατός εις της πολι­τείας τα έργα, διότι πολιτεία δεν υπάρχει. (…) Εάν είνε ανάγκη, δεν δυσκολευόμεθα ποσώς και να το διακηρύξωμεν: ευρισκόμεθα εν επαναστάσει, εις κάτι χειρότερον και της επαναστάσεως».

Agathoklis Azelis, Die griechische Presse zwischen…

(Ο ελληνικός Τύπος από την ήττα του 1897 έως το κίνημα του 1909: Οι αντιπαραθέσεις περί πολιτικής κρίσης και μεταρρυθμίσεων), μτφρ. αποσπ. Α. Αζέλης,

Διδ. Διατρ. Βιέννη 1998, σσ. 264-265



Ιστορικοί όροι


«Οµάδα Ιαπώνων»- σελ. 86 (Το µοναδικό … το 1908)

«Στρατιωτικός Σύνδεσµος»- και «Κίνηµα στο Γουδί»- σελ . 86 -88(Το 1909 … τις επιδιώξεις του)


ΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1893-1897 : ( από την πτώχευση μέχρι τον ελληνοτουρκικό πόλεμο) [σελ. 85], τα κόμματα προσπαθούν να υλοποιήσουν το πρόγραμμα τους χωρίς επιτυχία

1897 : [σελ. 85], ελληνοτουρκικός πόλεμος

Μέχρι το 1909: [σελ. 85], διοικητικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις κυρίως από κυβερνήσεις του τρικουπικού κόμματος όπως ο Θεοτόκης

Μέχρι το 1909:σελ. 86, ίδρυση Ιαπώνων

1909: [σελ. 86] τομή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας

15 Αυγούστου 1909: [σελ. 86], κίνημα στο Γουδί,

14Σεπτεμβρίου1909: [σελ. 87], διαδήλωση επαγγελματικών σωματείων της πρωτεύουσας

Φεβρουάριος 1910 : [σελ. 88], η βουλή αποφασίζει αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος

Έτσι προκηρύχθηκαν εκλογές, από τις οποίες προήλθε αναθεωρητική βουλή

15 Μαρτίου 1910 :[σελ. 88], διάλυση στρατιωτικού Συνδέσμου